Home »
Overzicht alle lezingen en activiteiten »
Literatuur om in te wonen: Anna Bijns, Van Antwerpen (1493 – 1575)
Nooit is er in de Nederlandse taal hartstochtelijker over de liefde geschreven. En evenmin heeft iemand ooit zwaarder gescholden op ketters of venijniger de spot gedreven met het huwelijk en gezin. In zijn lezing spreekt Harman Pleij over de eerste succesvolle auteur in druk, een Antwerpse vrouw genaamd Anna Bijns (1493-1575).
- Wanneer
- Zondag 17 september om 14.00 uur
- Waar
- Museum Catharijneconvent Lange Nieuwstraat 38 3512 PH Utrecht
Anna Bijns schreef in virtuoze rijmpatronen, die de volkstaal tot onvermoede zeggingskracht kneden. Al die teksten, bedoeld voor levendige voordrachten, komen niettemin heel natuurlijk over, alsof ze langs de straat opgevangen zijn. Daarmee dwong ze niet alleen onder het volk maar ook bij geestelijken en geleerden grote bewondering af. Niet voor niets werd een deel van haar werk nog tijdens haar leven op de drukpers gelegd en meermalen herdrukt. Mannelijke auteurs hadden dat nog nooit mogen beleven: de eerste succesvolle auteur in druk was een vrouw.
Commentaar
Op alles wat er in het roerige Antwerpen van die tijd voorviel, leverde ze commentaar. Daarbij ontging haar weinig in het dagelijkse leven van de handelsmetropool: de provocerende praktijken van Luthers volgelingen, de doopsgezinde propagandisten van een nieuw Godsrijk op aarde, de infiltrerende kornuiten van de Gelderse terrorist Maarten van Rossem, naast de ellende van de voortdurende overstromingen van een gezwollen Schelde, graanwoeker, pest en zweetziekte, en de aantasting van de zeden door naakte beelden van heidense godinnen.
Bedrogen liefde en hartstocht
Daar doorheen blijft echter de vurige draad van bedrogen liefde en hartstocht branden, de harde verwijten aan haar verdwenen vriend, de schaamteloze smeekbeden aan zijn adres om weer aan zijn zijde te mogen terugkeren en de hoop om hem nooit of altijd weer te zien. Al die soms fel kontrasterende gemoedsaandoeningen accentueert ze met hilarische aanvallen op het zogenaamde huwelijksgeluk van anderen en de martelgang van het gezin. Leve de vrijheid, een vrouw is het best af zonder man. Maar geldt dat dan ook voor haar hunkeren naar die trouweloze minnaar, nota bene haar veel oudere biechtvader?
Over de spreker
Herman Pleij is emeritus-hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij houdt zich vooral bezig met de cultuurhistorische betekenis van de oudere literatuur, de ontwikkeling van een burgermoraal en van Nederlandse identiteiten in het algemeen. Recent verschenen Oefeningen in genot. Liefde en lust in de late middeleeuwen (2020) en Met een scheef oog. Tijdsbeelden aan de hand van mijzelf (2022).
Praktische informatie
- De lezing is om 14.00 uur in het auditorium van Museum Catharijneconvent
- Tickets zijn te reserveren via de button rechtsboven.
- Entree is gratis op vertoon van een geldig entreebewijs voor het museum; reserveren is verplicht.
